Refi Cevat Ulunay

@oktayaras.com

Hakkında

Refi Cevad Ulunay (1890 Şam- 4 Kasım1968 İstanbul) gazeteci ve yazar. Ankara Valisi Ali Muhittin Paşa ile Makbule Hanım’ın oğlu orta öğrenimini İstanbul'da Şems-ül Maarif adlı özel okulda yaptı. İstanbul'da Galatasaray Lisesi'ni bitirdiği yılda (1909) yazarlığa başladı. Tanin ve İkdam gazetelerinde çalışmaya başladı. 1912’de Pehlivan Kadri ile birlikte Alemdar gazetesini çıkardı, siyasi sebepler yüzünden İttihat ve Terakki yönetimince Sinop, Çorum ve Konya'ya sürgüne gönderildi (1914-1918). 1 Dünya Savaşı sona erip de İttihat ve Terakki iktidardan düşünce İstanbul'a döndü, Alemdar'ı yeniden çıkarmaya başladı. İngiliz Muhipleri Cemiyeti'nin örgütlenme çalışmalarına geniş yer verdiği gazetesini iktidarda bulunan işbirlikçi Hürriyet ve itilaf Fırkası'nın yarı resmi organı durumuna getirdi. Tamamen siyasi bir hesaplaşma aracı olarak düşündüğü gazetesinde başlangıçta Mustafa Kemal'e karşı ılımlı davranırken sonra ittihatçı bir eylem olarak algıladığı Milli Mücadele aleyhinde yazdığı yazılarından ötürü “Yüzellilikler” listesine girdi, 15 yıl yurt dışında kaldı (1922-1938). Af kanunu çıkınca İstanbul'a döndü. Yeni Sabah gazetesinde uzun yıllar sürmüş fıkra yazarlığına 1953’ten ölümüne kadar Milliyet gazetesinde devam etti. Bu 2. döneminde daha çok anılarını kültürel konuları işledi, sohbet türü yazılar yazdı, gelenekçi bir tutum içinde oldu, eski İstanbul yaşamını ve kültürün aktarmaya çalıştı. Dilde özleşmeye karşı çıkmakla birlikte batılılaşmayı savunan yazarlar arasında yer aldı. Fıkra, makale, eleştiri, gezi, hikâye ve roman türlerinde verdiği eserlerin yanı sıra çeviri kitapları yayınlandı. Fransızca, Arapça ve Farsça dillerini bilen Ulunay Fransa, Mısır, Hindistan, Pakistan, Almanya ve İtalya seyahatleri de yapmıştı, ayrıca Tiyatro ve klasik Türk musikisi alanlarında derin bir bilgiye sahipti. Bir kalp hastalığı ve felç sonucu öldü, vasiyeti uyarınca Konya'ya götürülüp Mevlana Türbesi karşısında Üçler mezarlığına gömüldü. Ölümü üzerine Hilmi Yücebaş yazarın hayatı, anıları ve eserleri üzerine bir kitap çıkardı. Mualla Bermek’le evli olan Ulunay’ın Nermin Menemencioğlu adında bir kızı vardır.

Eserleri

Üçler (1921)

 Rıza Tevfik: Şiirleri ve Mektupları (1943)

Darulbedayi’nin istihalesi bir “Darülaceze” oldu (1945)

Köle (1945)

Enkaz arasında (1945)

Dağlar Kralı: Balıkçı Edhem (1955)

Eski İstanbul Kabadayıları/Sayılı Fırtınalar (1958)

Eski İstanbul Yosmaları / Mermer Köşkün sahibi (1959)

Takvimden bir yaprak (1961)

İhtişam Diyarı Hindistan (1962)

Bir Başka Âlem (1964)

 Konuşan Kalemler (1968)

Sürgün Hâtıraları/Menfâlar Menfiler (haz. Hüsnü Kılıç) (1994)

Refi Cevad Ulunay’ın Mili Mücadele Devri Makaleleri (haz. Metin Ayışığı) (1994)

Bu Gözler Neler Gördü (2002)

Refi Cevad Ulunay’ın Mevlânâ, İhtifaller ve Konya Yazıları (haz. Mustafa Özcan) (2003)

Selahattin Eyyubi ve Mısır (t.y)

Çevirileri

Alman Edebiyatından

Goethe, W: Verter (1940)

Diğer Edebiyatlardan

Louis, Pierre: Kadın ve Oyuncağı (1940)

Henderson, Nevile: Hitler’le iki sene (1940)

Tolstoy: Hacı Murat (1943)

Croisset, Francis de: Hint Diyarında Karış Karış (1943)

Mirbeau, Octave: İşkenceler Bahçesi (1955)

Sardu, Viktoryen: Zambak (t.y)

Luce, Alfred Fabre: Fransa’yı Kemiren Kurt (t.y)

Kaynakça

Gazeteciler Cemiyeti 1946-1986. 40. Yıl Albümü. Gazeteciler Cemiyeti Yayınları. İstanbul 1986

Nebioğlu, Osman: Türkiye’de Kim Kimdir. Yaşayan Tanınmış Kimseler Ansiklopedisi. İstanbul 1961-1962

Gövsa, İbrahim Alaattin: Türk Meşhurları Ansiklopedisi. İstanbul 1946

Tuğlacı, Pars:  Çağdaş Türkiye. C.3, İstanbul 1990

Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. C.7, İstanbul 1994

Işık, İhsan: Yazarlar Sözlüğü. İstanbul 1998

Necatigil, Behçet: Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. Eklerle 17.Basım. İstanbul 1998

http://www.on5yirmi5.com/pdf/141540-matbuat-dunyasininin-unutulmayan-simasi-aniliyor.pdf [son erişim 22.02.2019]

http://www.oktayaras.com/refi-cevat-ulunay/tr/29513 [son erişim 22.02.2019]