Tomris Uyar
@tomrisuyar.com
Hakkında
Tomris Uyar 15 Mart 1941’ de İstanbul’da doğdu. Öykücü, denemeci, çevirmendir. 1969’a kadar R. Tomris imzasını da kullandı. Hukukçu Celile Hanım ile hukukçu ve yazar Ali Fuad Gedik’in kızıdır. İlkokulu Taksim’deki Yeni Kolej’de (1952), ortaokulu İngiliz High School’da (1957), liseyi Arnavutköy Amerikan Kız Koleji’nde (1961) tamamladıktan sonra İÜ İktisat Fak. Gazetecilik Enstitüsü’nü (1963) bitirdi. Ülkü Tamer ile birlikte Cemal Süreya’nın çıkardığı Papirüs dergisinin yayımına katılmış ve kısa bir süre Boğaziçi Üniversitesi’nde karşılaştırmalı edebiyat dersleri vermiştir. 1969’da evlendiği Turgut Uyar’dan bir çocuğu vardır.
Öykü, deneme, eleştiri, günlük ve çevirileri Varlık, Dost, Papirüs, Yeni Dergi, Soyut, Yeni Edebiyat, Yeni Düşün, Gösteri, Gergedan, Argos, Adam Öykü gibi belli başlı dergilerde yayımlandı; özellikle 1966’dan sonra Papirüs’te yayımladığı ürünleriyle adını duyurdu. 1970’ten sonra gelişen yeni Türk öykücülüğünün önde gelen isimleri arasında yer aldı. Klasik öykünün sınırlarını şiirsel bir dille zorlayarak izlenimler, anılar, ayrıntılar, betimlemeler, çağrışımlar, imgeler ve iç konuşmalara dayalı bir öykü dünyası kurduğu kabul edildi.
Öykülerinde yalın, etkileyici bir duyarlılık evreni kurmuştur. Toplumun değişik kesimlerindeki insanların acılarını, kaygılarını, sevinç ve özlemlerini dile getirmiştir. Toplumsal yaşamdaki değişimi, geçiş dönemi insanının gerçeklerini yansıtmıştır.
Öykücülüğü ile Türk edebiyatında özel bir yer edinmiş olan Uyar, modern dünya edebiyatından yaptığı çevirilerle de Türk edebiyatına katkılarda bulunmuştur. Bir öyküsü “Sarmaşık Gülleri” adıyla S. Önal tarafından televizyona uyarlandı. Öyküleri İngilizce, Almanca, Fransızca, Lehçe, Rusçaya çevrilerek çeşitli antolojilerde yer aldı.
Tomris Uyar, 1 Haziran’da yemek borusu kanseri tanısıyla Metropolitan Florence Nightingale Hastanesi Onkoloji Servisi'ne yatırıldı. Uyar, yapılan tedaviye rağmen 4 Temmuz 2003’de vefat etti.
Aldığı Ödüller
Evrenin Yapısı ile (Lucretius; Turgut Uyar ile) TDK Çeviri Ödülü (1975)
Yürekte Bukağı ile Sait Faik Hikâye Armağanı (1980)
“Hiawata” ile Avni Dilligil Tiyatro Çeviri Ödülü (1986)
Yaza Yolculuk ile Sait Faik Hikâye Armağanı (1987)
Eserleri
İpek ve Bakır (1971)
Ödeşmeler ve Şahmeran Hikâyesi (1973)
Dizboyu Papatyalar (1975)
Yürekte Bukağı (1979)
Yaz Düşleri Düş Kışları (1981)
Gecegezen Kızlar (1983)
Rus Ruleti/Dön Geri Bak (Toplu Öyküler) (1985)
Yaza Yolculuk (1989)
Sekizinci Günah (1990)
Otuzların Kadını (1992)
İki Yaka İki Uç (1992)
Aramızdaki Şey (1997)
Güzel Yazı Defteri (Ali Arif Ersen ile) (2002)
Metal Yorgunluğu / Seçme Öyküler, (Haz. Handan İnci) (2009)
Çevirileri
Tagore: Şekerden Bebek (1962)
Christie, Agatha: On Küçük Zenci, (Tomris Tamer imzasıyla) (1963)
Apollinaire: Bir Aşk Kırgınının Şarkısı (Cemal Süreya ile) (1965)
Hersey, John: Hiroşima (1965)
Fitzgerald, F. Scott: 1 Mayıs (1968)
Neruda, Pablo: “Yağmurdaki Atlı” (R. Tomris imzasıyla) (1966)
Neruda, Pablo: “Unutmak Yok” (R. Tomris imzasıyla) (1966)
Neruda, Pablo: “Ercilla”, (R. Tomris imzasıyla) (1966)
Miller, Henry: Merdiven Dibindeki Gülümseyiş, (R. Tomris imzasıyla) (1967)
Neruda, Pablo: “Yalnız Adam” (R. Tomris Uyar imzasıyla) (1968)
Poe: Edgar Allan: Altın Böcek (1969)
Rulfo, Juan: Pedro Paramo (1970)
Heinrich, Willi: İnsan Postu (1972)
Alarcon, de P.A.: Değirmencinin Karısı (1973)
Jolly, Andrew: Seni İçime Gömdüm (1973)
Lucretius: Evrenin Yapısı, (Turgut Uyar ile) (1974)
West, Nathanael: Gönül Abla – Fırsatlar Ülkesi (1974)
Agee, James: Bir Ölüm (1977)
Davis, John Gordon: Aç Kaplan Yılları (1977)
Hellman, Lilian: Şarlatanlar Dönemi (1977)
Woolf, Virginia: Mrs. Dalloway (1977)
Marquez, Gabriel Garcia: Başkan Babamızın Sonbaharı (1978)
Gilmour, H.B.: Laura Mars’ın Gözleri (1979)
Gaines, Ernes: Gök Nasıl da Karardı (1980)
Vonnegut, Kurt: Hapishane Kuşu (1980)
Vonnegut, Kurt: Hapishane Kuşu (1980)
Steinbeck, John: Al Midilli (1980)
Steinbeck, John: İnci (1981)
Borges, J. L.: “Emma Zunz” (1981)
Infonte, Guillermo Cabrera: “Bir Listeci İçini Döküyor” (1981)
Poe, Edgar Allan: Olağandışı Öyküler (Memet Fuat ile) (1982)
Berger, John: G (1984)
Finn, Robert: Türk Romanı (1984)
Carroll, Lewis: Alis Harikalar Ülkesinde & Alis Aynanın İçinde (1985)
Exupery, Antoine de Saint: Küçük Prens, (Cemal Süreya ile) (1987)
Puşkin, Aleksandr: Mozart ve Salieri – Küçük Tragedyalar (1987)
Dahl, Roald: Son Perde (1987)
Plath, Sylvia: “Karşılaştırma” (1988)
Highsmith, Patricia: Trendeki Yabancılar (1991)
Poe, Edgar Allan: Kızıl Ölümün Maskesi (1991)
Orton, Joe: Uşak Ne Gördü (1992)
O’Connor, Flannery: Ormanın Tam İçinden (Fatih Özgüven ile) (1993)
Cheever, J.: Yüzücü, YKY (1993)
Ackroyd, Peter: Oscar Wilde’ın Son Vasiyeti (1994)
Fitzgerald, F. Scott: Son Düş (1994)
Borges, J. L.: Ölüm ve Pusula (1994)
Agee, James: Ailede Bir Ölüm (1996)
Puşkin, Aleksandr: Küçük Tragedyalar (1996)
Styron, William: Karanlık Gözükünce (1996)
Cortazar, Julio: Mırıldandığım Öyküler (1997)
Borges, J. L.: Ficciones: Hayaller ve Hikâyeler (Fatih Özgüven ile) (1998)
Borges, J. L.: Alef (Peral Beyaz Charum, Fatih Özgüven, Fatma Akerson ile) (1998)
Nabokov, Vladimir: Pnin (1999)
West, Nathanael: Gönül Abla ve Temizinden Bir Milyon (1999)
Williams, Tennessee: Yağmur Gibi Söyle Bana (1999)
Doctorow, E.L.: Caz Dönemi (Ragtime) (2000)
Poe, Edgar Allan: Çalınan Mektup (Memet Fuat ile) (2000)
Carroll, Lewis: Aynanın İçinden: Alis Harikalar Ülkesinde (2001)
Paz, Octavio: Aşk ve Erotizm / Çifte Alev (2002)
Woolf, Virginia: Perde Arası (2002)
O’Connor, Flannery: Her Çıkışın Bir İnişi Vardır (Fatih Özgüven ve Nazım Dikbaş ile) (2011)
Alman Edebiyatından Çevirileri
Koning, Hans: Petersburg Ekspresi (1977)
Klein, Richard: Sigaranın Saltanatı (1995)
Lessing, Doris: Gene Aşk (1997)
Kaynakça
Necatigil, Behçet: Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü. 17. Basım. İstanbul (1998)
Işık, İhsan: Yazarlar Sözlüğü. İstanbul. (1998)
Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi. C.8. İstanbul (1995)
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi. C. 10, İstanbul (1986)
http://www.tomrisuyar.com/#!/biyografi [Erişim: 01.03.2019]