Behice Boran
@ samandagaynahaber.com
Hakkında
Behice Boran 1 Mayıs 1910 yılında Bursa’da doğdu. Ailesi 1890’larda Bursa’ya göç etmiş Kazan Tatarı’ydı. Tahıl ticareti yapan Sadık Bey ile Mahire Hanım’ın kızı olarak 1910’da Bursa’da doğdu. Üç kardeşin en küçüğüydü. Boran, ilkokula Bursa’da başladı. Kurtuluş Savaşı döneminde Yunanlar Bursa’ya girince, ailesiyle İstanbul’a göç etti. Orta öğrenimini Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'nde yaptı. Babası okuryazar, aydın bir adamdı. Çocuklarının yabancı dil eğitimine çok önem veriyordu. Bu sebepten Fransız okuluna yazdırıldı. Bu okul kapatılınca Arnavutköy’deki Amerikan Kız Koleji’nde okumaya başladı. Amerikan Kız Koleji'nin, yani şimdiki adıyla Robert Kolej'in, 1927’de orta, 1931’de lise kısmını birincilikle bitiren ilk Türk kız öğrenci oldu. Manisa Orta Mektebi İngilizce muallimeliğine atandı. Daha sonra kazandığı bir bursla ABD’ye giderek Michigan Üniversitesi’nde Sosyoloji eğitimi aldı. 1939 yılında Türkiye’ye döndü ve ortaöğretimde kısa bir süre İngilizce Öğretmenliği yaptı. Boran daha sonra Ankara Üniversite Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi’nde sosyoloji doçenti olarak göreve başladı.
Amerika’dayken tanıştığı Marksist düşünceleri burada daha da olgunlaştı ve yaşamında önemli bir yer tuttu. Nail Çakırhan’ın önerisiyle 1944 yılında Türkiye Komünist Partisi’ne girdi. Politik görüşleri nedeniyle 1948 yılında Pertev Naili Boratav ve Niyazi Berkes ile birlikte üniversiteden ilişkileri kesildi.1946 yılında yayıncı Nevzat Hatko ile evlendi ve Dursun adında bir oğlu oldu.
1950 yılında kurucusu ve başkanı olduğu Barışseverler Cemiyeti, Menderes hükümetinin Kore'ye asker göndermesini kınayan bir bildiri yayımlayınca 15 ay hapis cezası aldı.
1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne üye olan Boran, 1965 seçimlerinde Urfa'dan milletvekili seçildi. Birkaç dönem Avrupa Parlamentosu'nda Türkiye'yi temsil etti. TİP genel başkanı Mehmet Ali Aybar'a karşı tavır aldı ve 1970 yılındaki parti kurultayında genel başkan seçildi.[2] 12 Mart 1971 muhtırası ile birlikte tutuklandı ve partisi kapatıldı. Boran, 15 yıl hapis cezası aldı. 1974 yılında ilan edilen genel aftan yararlanarak serbest kaldı.[1] 1975'te tekrar kurulan TİP'in genel başkanı seçildi. 12 Eylül 1980 darbesinin ardından kısa süre ev hapsinde tutulan Boran, daha sonra yurtdışına çıktı. “Sosyalist doğulmaz, sosyalist yaşanır.” sözüyle hafızalarda yer edindi.
1981'de yurttaşlıktan çıkarıldı. Yurtdışında iken TKP ile TİP'in birleşme kararı aldıklarını duyurdu ve iki gün sonra 10 Ekim 1987 tarihinde öldü.
Cenazesi Türkiye'ye getirilen Boran, TBMM ve İstanbul'da düzenlenen törenlerin ardından 18 Ekim'de İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Eserleri
Toplumbilim: Toplumsal Yapı Araştırmaları (1945)
Türkiye ve Sosyalizm Sorunları (1968)
Savunma (1992)
Çevirileri
Yunan Edebiyatından Çevirileri
Platon: Devlet Adamı (Mehmet Karasan'la Birlikte) (1944)
İngiliz Edebiyatından Çevirileri
Granville-Barker, Harley: Voysey Mirası (1964)
Steinbeck, John: Sardalya Sokağı (1964)
Fast, Howard Melvin: Hürriyet Yolu (1966)
Kaynakça
http://www.wikizeroo.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvQmVoaWNlX0JvcmFu
http://www.samandagaynahaber.com/behice-boran-kimdir/
Yazan
