Hakkı Bilgehan
@hurriyet.com
Hakkında
Hakkı Bilgehan 12 Nisan 1926’da Girit mübadili bir ailenin üçüncü çocuğu olarak İzmir’de dünyaya gelir. İlkokula başlayana değin Türkçe bilmez çünkü annesi Nimet Hanım hiç Türkçe bilmez, evlerinde Giritlice konuşulur. Kumaş ticaretiyle uğraşan baba Nuri Bey ekonomik zorluklar yaşar. Hakkı Bilgehan buna rağmen bütün çocuklarını okutup, meslek sahibi yapmayı başaran babasını bugün minnetle anmaktadır. Hakkı Bilgehan orta ve lise öğrenimini İzmir’de tamamlar, İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yatılı okur. Dile karşı büyük bir ilgisi sayesinde okuldaki Alman hocalarıyla iletişim kurarken Almanca öğrenir. 1949 yılında tıp doktoru olarak mezun olur ve mecburi hizmetini yapmak üzere Muş Merkez Hükümet Tabipliği’ne atanır. Bir yıl sonra askerlik nedeniyle görevinden ayrılır ve Afyon Foto Keşif alayında yedek subay olarak vatani görevini yerine getirir. 1952 yılında Sevim Hanım’la hayatını birleştirir, çiftin Lale isminde bir kızları olur.
1954 yılında Bakteriyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları dalında ihtisas yapar. Daha sonra ertelenen mecburi hizmetini tamamlamak için Zonguldak Devlet Hastanesi ve İzmir Eşrefpaşa Belediye Hastanesi’nde çalışır. 1955 yılında Ord. Prof. Dr. Muhiddin Erel’in isteği üzerine o sırada yeni kurulan Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne atanır ve Mikrobiyoloji kürsüsünün kurulmasında rol oynar.
1963 yılında doçentliğe, 1969 yılında ise profesörlüğe yükselir. İngilizcesini ilerletmek için Londra’da bulunan Highbury Technical College’da bir yıl okur. 1970 yılı ortalarına kadar da misafir öğretim üyesi olarak İngiltere’de viroloji üzerine çalışma ve araştırmalarda bulunur. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde ve kurucuları arasında bulunduğu Eczacılık Fakültesi’nde önemli akademik ve idari görevlerde bulunur. 1972-1974 yılları arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanlığı yapar, 06.06.1977 tarihinde Ege Üniversitesinin 7. Rektörü olarak seçilerek 02.10.1980 tarihine kadar bu görevini sürdürür. Dekanlığı esnasında Tıp Fakültesi Anaokulu’nu, rektörlüğü zamanında Ege Üniversitesi Anaokulu ve Kreşi’ni kurar. 1993 yılında ise yaş haddinden emekli olur.
Mesleki yaşamı boyunca uzmanlık alanıyla ilgili çok sayıda kitap, makale ve tebliğ yayımlayan Bilgehan’ın üreticiliği emeklilik hayatında da devam eder; bir işin yorgunluğunu gideren en iyi ilacın yine başka bir iş olduğuna inanarak İsmet Ertaş ve Birol Akşit’le birlikte Ege Üniversitesi’ni tanıtan kitaplar hazırlar. Bunlardan başka Girit sevgisi, Girit dili, yazını ve kültürü hakkında bilgisi ve merakı dolayısıyla Girit’i anlatan bir kitap yazar, Giritlice sözlük hazırlar ve en önemlisi de bir 17. yy Girit destanı olan Erotokritos’u Türkçeye çevirir. Çevirisiyle Girit ve Yunanistan’dan övgü ve davetler alır. Hakkı Bilgehan bugün dahi çalışmalarını aralıksız sürdürmektedir.
Eserleri
Klinik Mikrobiyoloji Pratiği (1965)
Menenjitler (1976)
Klinik Mikrobiyoloji (1978)
Genel Mikrobiyoloji ve Bağışıklık Bilimi (1981)
Cinsel İlişki ile Bulaşan Hastalıklar (1982)
Klinik Mikrobiyoloji: Özel Bakteriyoloji ve Bakteri Enfeksiyonları (1986)
Üriner Sistem Enfeksiyonları (1986)
Temel Mikrobiyoloji ve Bağışıklık Bilimi (1987)
Klinik Mikrobiyoloji Tanı (1992)
Temel Mikrobiyoloji ve Bağışıklık Bilimi TUS ve Diğer Sınavlar için Sorular (1994)
Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Açıklamalı Soru ve Yanıtları (1998)
1955-2005 Kuruluşundan Günümüze Ege Üniversitesi (1.Cilt) (2005)- İsmet Ertaş ve Birol Akşit ile
Evren Evrim Bilim ve Din (2007)
Ege Üniversitesi ‘nin Türkiye’de ve Dünya’da İlkleri (2012)- İsmet Ertaş ve Birol Akşit ile
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ve Hastahanesi (2013)- İsmet Ertaş ve Birol Akşit ile
Çevirileri
Kornaros, Vitsentzos: Erotokritos. Bir Girit Destanı (2011)
Goerefalakis, Nikos : Giritlice Türkçe Deyimsel Sözlük (2012)
Idomeneos, Marinos: Açıklamalı Girit Sözlüğü (2017)
Kaynakça
14.11.2018 tarihinde çevirmenle yapılan röportaj
http://www.hurriyet.com.tr/ege/eski-rektorden-sozluk-20247446 [son erişim 06.11.2018]
https://ege.edu.tr/tr-15/Prof_Dr_Hakki_Bilgehan.html [son erişim 06.11.2018]
https://balkangunlugu.com/2012/03/28/eski-rektoerden-giritlice-tuerkce-soezluek/[son erişim 06.11.2018]
https://1000kitap.com/kitap/erotokritos-bir-girit-destani--61971 [son erişim 06.11.2018]
Yazan
