Celal Üster
@t24.com
Hakkında
Türkçeye kazandırdığı önemli çeviri eserlerin yanı sıra edebiyat üzerine yazılarıyla, yayıncılık ve gazetecilik tecrübesiyle de kültür sanat dünyasının önemli emekçilerinden biri olan Celâl Üster 1947 yılında İstanbul’da doğdu. İngiliz Erkek Lisesi, Robert Academy ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Filolojisi Bölümünde okudu. Kendi deyimiyle ‘doğru dürüst ilk çeviri’si 1960’ların sonlarında Memet Fuat’ın Yeni Dergi’sinde yayımlanan Meksikalı yazar Juan Rulfo’nun ‘Bize Toprak Verdiler’ adlı kısa öyküsü oldu. O yıllardan 1980’e uzanan dönemde Aydınlık Yayınları için Marx, Engels, Lenin, Stalin ve Mao Zedung’un birçok yapıtını dilimize çevirdi ya da bu yapıtların çevirisinde yer aldı. Robert Louis Stevenson’dan George Orwell’e, Jorge Louis Borges’dan Mario Vargas Llosa’ya kadar pek çok yazarın 80’e yakın yapıtını dilimize çevirdi. Nur Deriş’le birlikte Marx ve Engels’in “Komünist Manifesto”sunu, Halim Spatar ile birlikte Lenin’in “Devlet ve Devrim”ini Türkçeleştirdi. 50 yıllık çevirmenlik ve yayımcılık hayatında bütün yazdıklarını sol elinin işaret parmağıyla daktilo etti. Cevat Çapan’ı çeviri uğraşındaki deniz feneri olarak nitelendirdi. Çeviride kaynak metin ve yazarına sadakatten yana olduğunu “Çevirmen bukalemun gibi olmalıdır” ve “çevirdiği yazarın kılığına kıyafetine bürünmelidir” sözleriyle ifade etti.
1980-82 arasında Adam Yayınları’nda editörlük yaptı. 1982’de Cumhuriyet gazetesine girdi. 1986-1993 yılları arasında Cumhuriyet’in kültür editörlüğünü üstlendi. 1996-2004 arasında Can Yayınları’nın genel yayın yönetmenliğini yaptıktan sonra yeniden Cumhuriyet’in kültür editörlüğüne getirildi. 2015 yılında bu görevinden ayrılan Celâl Üster, Cumhuriyet’te “Körün Taşı”, Cumhuriyet Kitap’ta “Yeryüzü Kitaplığı” yazılarını sürdürmektedir.
Ödülleri
George Thomson’ın Tarih Öncesi Ege adlı yapıtının çevirisiyle Yazko’nun Azra Erhat Çeviri Ödülü (1983)
Derleme- Eserleri
Yatağında Yalnız mısın? (Eski Japon Ozanlarından Aşk ve Özlem Şiirleri (2002)
Eski Ozanlardan Sevda Şiirleri (2005)
Tasarımın Özü Sözü (2007)
İngiliz ve Amerikan Edebiyatında Kısa Öykünün Büyük Ustaları (2016)
Sözün Özü (2017)
Ezgiler Ezgisi 'Neşideler Neşidesi' (2018)
Körün Taşı (2018)
Aşk Olsun- Dünya Aşk Şiirleri Derlemesi (2005)
Yunan Edebiyatından Çevirileri
Homeros: Odisseia (1983)
Homeros: Odisseia / Kral Odisseus'un Serüvenleri (2004)
Diğer Çevirileri
O’Flaherty, Liam: Kıtlık (1973)
Kadare, İsmail: Düğün (1976)
Latin Amerikan Hikâyeleri Antolojisi Tomris Uyar ve Fatih Özgüven ile (1983)
Thomson, George: Tarihöncesi Ege (1983)
Thomson, George: İnsanın Özü (1991)
Murdoch, Iris: İtalyan Kızı (1991)
Berger, John: Tiziano Su Perisi ile Çoban (1999)
Behrman, N.: Duveen Antikacıların Piri (1999)
Lawence, D.H.: Adaları Seven Adam (2002)
Hašek, Jaroslav: Aslan Asker Şvayk (2005)
Rulfo, Juan: Kızgın Ova (2005)
Coelho, Paulo: Hac (2006)
Blake, Quentin: Charlie’nin Çikolata Fabrikası (2007)
Coelho, Paulo: Portobello Cadısı (2008)
Brown, Dee: Kalbimi Vatanıma Gömün (2008)
Friedrich Engels,F; Marx ,K: Komünist Manifesto (2008)- Nur Deriş ile
Orwell, George: Hayvan Çiftliği (2009)
Coelho, Paulo: Kazanan Yalnızdır (2009)
Llosa, M.V.: Üveyanneye Övgü (2010)
Llosa, M.V.: Masalcı (2010)
Joyce, James: Kedi ile Şeytan (2012)
Borges, J.L.: Yedi Gece (2013)
Lock, Norman: Boğuntulu Masallar (2013)
Borges, J.L.: Alçaklığın Evrensel Tarihi (2014)
Borges, J.L.: Atlas (2014)
Borges, J.L.: Düşsel Varlıklar Kitabı (2015)
Fuçik, Julius: Darağacından Notlar (2015)
Joyce, James: Kopenhag’ın Kedileri (2016)
Griffith, H: Orkestra Fareleri (2017)
Singer, I.B.: Keçi Zlate ve Başka Öyküler (2017)
Barnstone, W (Ed.): Borges Sekseninde – Sohbetler (2017)
Borchert, Wolfgang: Hayır De (2017)
Dahl, Roald: Koc Sevimli Dev (2018)
Stevenson, R.L.: Dr. Jekyll ile Bay Hyde (2018)
Blake, Quentin: İrikıyım Timsah (2018)
Wells, H.G. : Zaman Makinesi- Bir Buluş (2018)
Kaynakça
Fuçik, Julius. (2015). Darağacından Notlar (C.Üster, Trans.). İstanbul: Yordam Kitap.
https://www.idefix.com/kitap/korun-tasi/edebiyat/denemeyazin/urunno=0001750949001[son erişim 20.11.2018]
http://t24.com.tr/k24/yazi/celal-uster-soylesi,1778 [son erişim 20.11.2018]
http://www.biyografya.com/biyografi/1163 [son erişim 20.11.2018]
http://www.edebiyathaber.net/celal-uster-ile-edebiyatta-50-yil-korun-tasi-ve-celal-uster-icin/ [son erişim 20.11.2018]
Yazan
