Seniha Bedri Göknil
© akademik.semazen.net
Hakkında
Yazar ve çevirmen; d. 1901, İstanbul- ö.1973; Türk edebiyatının en yetkin çevirmenlerinden olan, Seniha Bedri Göknil; İstanbul’un tanınmış ailelerinden, dindar bir aristokrat olan, Nafıa Bayındırlık Bakanı ve Sadâret Müsteşarı (Başbakan yardımcısı) Giritli Ziya Bey ve Dilistan Hanımefendinin, kızları olarak dünyaya geldi;yaşadığı dönemlerin en popüler okullarından biri olan, Dame de Sion’u büyük bir başarıyla bitirdi; ailesinin verdiği çok derin ve köklü maddi manevi eğitimin dışında, okuldan aldığı yabancı dil eğitimini de, gönlünde yatan edebiyat aşkıyla birleştirdi, ve çeviriler yaptı; özel eğitim alarak önce Fransızca, 1930’lu yıllarda ise Almanca öğrendi; entelektüel kişiliğiyle, ilim irfân sahibi aydın bir İstanbul Hanımefendisi; 1920 li yıllardan başlayarak 1960 lı yıllara kadar devam eden çalışmalarında; Friedrich Schiller, Henrik Ibsen, Peter Weiss, Ludwig Fulda, Gustav Freytag, Edmund Morris, Hermann Sudermann, Gerhardt Hauptmann, William Shakespeare ve büyük Alman düşünürü Goethe gibi, birçok dünyaca ünlü yazarın dünya klasiklerini dilimize çevirdi. Yıllarca Türk edebiyatına nitelikli çeviriler kazandırdı; Türk ve dünya edebiyatına değerli katkılarından, özelliklede Goethe’nin, Faust adlı eserini çevirmekte gösterdiği ustalık ve başarıdan dolayı, 1933 yılında Goethe Nişanı aldı; çalışmalarını hiçbir zaman manevi değerlerin üzerinde tutmamıştır; popülizme heves etmeyen, gösterişsiz, mütevazı, Hz. Mevlânâ âşığı faziletli bir Hanımefendiydi.
Genç kızlık dönemlerinde ise Esad Erbili Hazretleri, kendi kızı gibi kabul ettiği Seniha Hanımefendisiydi; Osmanlının son dönemlerinde Şam valisi olarak görev yapan, Ahmet Nedim Göknil Beyin oğlu, Nedim Bedri Göknil ile evlenmesine vesile oldu;
o günlerde tütün tüccarı olan Nedim Bedri Göknil, ilerleyen yıllarda Demokrat Partiden milletvekili olmuştur; uzun yıllar süren ve saadet içinde geçen evliliğinden ise iki kız çocuğu dünyaya getirmiştir; eşiyle geçirdiği mutlu yıllara, dünyevi huzur ve saadete, yaşamına eşsiz güzellikler katan iki evladına rağmen, ruhunda kopan fırtınaları bir türlü anlayamıyordu; Esat Erbili Hazretleri; daha çocuk masumiyeti içerisinde yaşarken, kendisi farkında bile olmadan ruhuna anlayamadığı bir ateş düşürmüş, gönlüne nice sevgi tohumları ekmiştir; 1958 yılında eşi Nedim Bedri Göknil Beyin vefatı ile kendisini büyük bir hüzün kapladı; Konya’da, Fisûn’lu bir Şeb-i Arûs gecesi, bütün acıları dinmiş, karanlığı aydınlık olmuştur; Ruhunun sonsuz derinliklerinde, uzun yıllar kutsal bir sır gibi sakladığı hasret dolu duyguların “Aşkın” “İlâhi bir aşk” olduğunu fark etti.
Çevirdiği oyunlar 1923-71 arasında İstanbul Şehir Tiyatroları başta olmak üzere Devlet Tiyatrosu, Kent oyuncuları ve Oraloğlu Tiyatrosunda sahneye kondu; Türk Tiyatrosunun kuruluş yıllarında, özellikle Alman ve İskandinav edebiyatlarından Türkçe’ye kazandırdığı oyunlarla ve yazdığı yazılarla etkili oldu; Eminönü Halk Evinde tiyatro dersleri verdi; Bu konudaki yazı ve çevirileri Dârülbedâyi (Osmanlı İmparatorluğu'’nda kurulan ilk konservatuvardır), Türk Tiyatrosu(1947), Yücel(1939-1943), Devlet Tiyatrosu ve Tercüme dergilerinde yayımlandı.
Çevirileri
Ibsen, Henrik: Peer Gynt (1933)
Goethe, Wolfgang: Faust (1935)
Shakespeare, William: Kral Lir (1937)
Puccini, Giacomo: Dünya Edebiyatından Seçme Piyesler (1939)
Schiller, Friedrich: Don Carlos (1943)
Ibsen, Henrik: Brand (1945)
Schiller, Friedrich: Wallenstein’in Karargâhı (1946)
Schiller, Friedrich: Wilhelm Tell, Hile ve Sevgi (1946)
Goethe, Wolfgang: Clavigo (1946)
Goethe, Wolfgang: Stella (1946)
Schiller, Friedrich: Piccolomini’ler (1946)
Freytag, Gustav: Gazeteciler (1950)
Hermann, Suderman: Namus (1950)
Hauptmann, Gerhard: Güneş Batarken (1950)
Grillprazer, Franz: Yalan Söyleyenin Vay Haline (1950)
Schiller, Friedrich: Wallenstein’in Ölümü (1952)
Goethe, Wolfgang: İtalya Seyahati (1953)
Schiller, Friedrich: Haydutlar (1958)
Weiss, Peter: Mara (1968)
Kaynakça
http://www.biyografya.com/biyografi/13744
http://www.asitanedergisi.com/pdf/Asitane-temmuz.pdf, Âsitâne Mevlevî Kültür Dergisi Yıl 1 Sayı 7 Temmuz 2010, Yayın Tarihi: 15 Temmuz 2010 (erişim: 27.03.2017)
http://akademik.semazen.net/author_article_print.php?id=1012 (erişim: 04.04.2017)
Yazan
