A. Kadir
@ turkedebiyati.org
Hakkında
A. Kadir ya da tam adıyla İbrahim Abdülkadir Meriçboyu 1917 yılında İstanbul’da doğdu. 1940 kuşağı toplumcu şairleri arasında yer alan Türk şair. Çeviri çalışmalarıyla dünya şiirinin tanınmasına katkıda bulunmuştur.
Orta öğrenimini Eyüp Ortaokulu (1933) ve Kuleli Askeri Lisesi'nde (1936) tamamladı. Kara Harp Okulu son sınıf öğrencisiyken (1938) Nâzım Hikmet'le beraber tutuklandı; on ay hapse mahkûm oldu. Hapisten çıkınca askerlik görevini er olarak tamamladı. İstanbul Hukuk Fakültesi'ne girdi (1941). 1943'te yayımladığı Tebliğ adlı şiir kitabı yasaklanarak toplatıldı. İstanbul'da bulunması sakıncalı görülen kişilerle birlikte sıkı yönetimce sürgüne gönderildi. Sürgünlük dönemini Muğla, Balıkesir, Konya, Kırşehir ve Adana'da geçirdi. 1947'de İstanbul'a döndü ve bir bisküvi fabrikasında çalışmaya başladı. Buradan ayrılınca çeşitli yayınevlerinde düzeltmenlik, çevirmenlik gibi işler yaptı. 1965'ten sonra kitaplarını kendisi yayımlayarak yazarlık yaşamını sürdürdü.
Ankara Cezaevi'nde Nâzım Hikmet'le birlikte yatan A. Kadir önceleri büyük ölçüde bu şairin etkisinde kaldı. Ses ve Yeni Edebiyat dergilerinde yayımlanan şiirlerinde bu etki açıkça görülür. Yurt sevgisini dile getiren ilk kitabı Tebliğ'de savaşa açıkça karşı çıkarken, yoksul insanları gerçekçi bir bakışla yansıttı. Sürgünden dönüşünde şiirlerini zaman zaman dergilerde yayımladı. 1 Mart 1985'te İstanbul’da vefat eden yazarın mezarı Zincirlikuyu'dadır.
Ödülleri
Habib Edip Törehan (1959)
TDK Çeviri (1961)
Hasan Âli Ediz Edebiyat Çeviri (1980)
Yazko Çeviri (1983)
Eserleri
Hoş Geldin Halil İbrahim (1959)
Dört Pencere (1962)
Mutlu Olmak Varken (1968)
Bugünün Diliyle Hayyam (1964)
Bugünün Diliyle Tevfik Fikret (1967)
Harb Okulu Olayı (1938)
Nâzım Hikmet (1966)
Çevirileri
Yunan Edebiyatından Çevirileri
İlyada (Azra Erhat ile birlikte)(1958)
Odysseia (Azra Erhat ile birlikte)(1970)
Alman Edebiyatından Çevirileri
Brecht: Seçme Şiirler (Gülten Aktaş ile birlikte) (1992)
Fransız Edebiyatından Çevirileri
Paul Eluard: Seçme Şiirler (Asım Bezirci ile birlikte)(1961)
Çeviri-Antoloji:
Bugünün Diliyle Mevlana (Abdülbaki Gölpınarlı ile birlikte) (1955)
Bugünün Diliyle Tevfik Fikret (1967)
Seçme Şiirler (1961)
Dünya Halk ve Demokrasi Şiirleri (3 cilt, 1973-1975-1980)
Portekiz Sömürgeleri Şiiri (1975)
Vietnam Şiiri (1975)
Filistin Şiiri (1976)
Kaynakça
http://web.archive.org/web/20170606014725/http://www.beyaztarih.com/ansiklopedi/ibrahim-abdulkadir-mericboyu
Köklügiller, Ahmet, “A. Kadir (Abdülkadir Meriçboyu)”, Edebiyatımızda Şairler ve Yazarlar, ss. 27-28.
Oktay, Ahmet, Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı (1923-1950), Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1993, VIII+1300 s.
Dizdaroğlu, Hikmet, “Toplumcu Gerçekçilik: Nazım Hikmet ve 1940 Kuşağı”, Adam Sanat, S. 62, Ocak 1991, ss. 54-74.
OKTAY, Ahmet, Toplumcu Gerçekçiliğin Kaynakları, BFS Yayınları, İstanbul, 1986, 556 s.
Yazan
